26 Αυγούστου 2016
Αξιωθήκαμε και φέτος να γιορτάσουμε τον Ιερό Ναό του χωριού μας, αφιερωμένο στη Μεταμόρφωση Του Σωτήρος Χριστού και να φέρουμε επιτυχώς εις πέρας τις Αυγουστιάτικες εκδηλώσεις του πολιτιστικού μας συλλόγου «Η Μεταμόρφωση», στον οικισμό Κάτω Μαλάκι.
Συμβολικός ο τίτλος του πολιτιστικού μας συλλόγου είναι αφιερωμένος στον προστάτη του χωριού μας που ιδρύθηκε το 1984 από τον Εμμανουήλ Ηλιάκη με τη θερμή υποστήριξη όλων των συγχωριανών.
Η παράδοση του πανηγυριού στο χωριό μας ξεκινάει βέβαια πολύ πριν την δημιουργία του πολιτιστικού συλλόγου.
Αρκετοί ηλικιωμένοι κυρίως από τα διπλανά χωριά θα θυμούνται τις περίφημες «καλύβες» που στήνονταν σε διάφορα σημεία του χωριού ανήμερα της εορτής του «Σωτήρα Χριστού».
Οι «καλύβες» ήταν αυτοσχέδιες παράγκες από κλαδιά κυρίως από πλατάνους, οι οποίες στήνονταν αποκλειστικά τη συγκεκριμένη ημέρα. Λειτουργούσαν από νωρίς το πρωί, λίγο μετά το πέρας της Θείας Λειτουργίας, με μοναδικό κέρασμα «καρπούζα» με ούζο για τους άντρες και «πορτακαλάδα» με βανίλια ή λουκούμι για τις γυναίκες και τα παιδιά. Σχεδόν όλοι οι κάτοικοι αλλά και οι «ξενοχωριανοί» περνούσαν κάποια στιγμή κατά τη διάρκεια της ημέρας από αυτές.
Το απόγευμα οι καλύβες λειτουργούσαν με μουσική κυρίως με τους χωριανούς λυράρηδες (Ηλιάκη Λευτέρη ή Κωστακολευτέρη, Βαγιωνάκη Μάρκο ή Μπλυμομάρκο και Ηλιάκη Στρατή) αλλά και μερικές φορές και με πιο γνωστούς καλλιτέχνες όπως τον Θανάση Σκορδαλό.
Όλα αυτά ως και το τέλος της δεκαετίας του 60. Από εκεί και έπειτα η παράδοση του πανηγυριού στο χωριό μας συνεχίστηκε από τα καφενεία του χωριού «στου Γιώργη στη Μεσοχωρ(γ)ιά» και «στου Μαρκογιάννη στη Gάτω Ρούγα» με μεγάλα πανηγύρια που μάζευαν αρκετό κόσμο, τον οποίο υποδέχονταν σε «τάβλες» και «μαδέρια» που στρώνονταν στις αυλές αλλά και στον δρόμο.
Από το 1993 και μετά τη διοργάνωση των πανηγυριών ανέλαβε ο Πολιτιστικός Σύλλογος στη πλατεία της «Gάτω Βρύσης», την οποία με πολύ κόπο διαμόρφωσε για αυτό το σκοπό, ενώ την σκυτάλη του συλλόγου παρέλαβε ο αγαπητός σε όλους Ξενοφώντας Μαθιουδάκης.
Χαραγμένα είναι στην μνήμη μας τα περίφημα Αυγουστιάτικα πανηγύρια στο Κάτω Μαλάκι, ξακουστά σε όλη την περιοχή, τόσο για τη διάρκειά τους (διήμερα και τριήμερα) όσο και για το κέφι τους μα και για την πρωτοπορία τους να έχουν εκλεκτούς νηστίσιμους μεζέδες από τις πρόθυμες νοικοκυρές του χωριού μας.
Πάντα τα γλέντια ξεκινούσαν με παράλληλες πολιτιστικές εκδηλώσεις. Θυμάμαι πολύ έντονα ακόμα το Μαύρο Θέατρο, τον Ταχυδακτυλουργό, τους Σύριους με την μουσική και την παραδοσιακή τους κουζίνα, την τιμητική εκδήλωση για τους δασκάλους που δίδαξαν στο χωριό μας, καθώς και την βράβευση των συγχωριανών μας Ηλιάκη Νίκο και Γωνιωτάκη Κωνσταντίνα για την επιτυχία τους στον 1ο διαγωνισμό Κρητικής Μουσικής.
Έτσι και φέτος, συνεχίζοντας την παράδοση, τα μέλη του Πολιτιστικού Συλλόγου με υψηλό αίσθημα ευθύνης οργάνωσαν και υλοποίησαν το φετινό πρόγραμμα με απόλυτη επιτυχία προσπαθώντας να ευχαριστήσουν όλους τους συγχωριανούς, ανεξαρτήτου ηλικίας και ενδιαφερόντων.
Την παραμονή του εορτασμού έγινε πανηγυρικός Εσπερινός μετά αρτοκλασίας, ενώ αμέσως μετά στον περιβάλλοντα χώρο της εκκλησίας, έγινε παρουσίαση από τον τωρινό πρόεδρο του συλλόγου Μάρκο Βαγιωνάκη της πλούσιας ιστορικής και πολιτιστικής κληρονομιάς του χωριού μας.
Η παρουσίαση ήταν στηριγμένη στην προσωπική του εργασία με θέμα την ιστορία της ευρύτερης περιοχής του δημοτικού διαμερίσματος Μαλακιών μέσα από τα τοπωνύμια της. Μια μακροχρόνια έρευνα που επίσημα παρουσιάστηκε στις 3 Νοεμβρίου 2015 στο συνέδριο για τα τοπωνύμια της Κρήτης στα Χανιά, διοργανωμένο από την Ιστορική και Λαογραφική Εταιρεία Κρήτης.
Με την παρουσία τους τίμησαν το χωριό μας ο ποιητής και συγγραφέας Δημήτρης Αετουδάκης με την αδερφή του Μαρία, καθώς και ο κ. Δημήτρης Ροδινός πολιτιστικός παράγοντας του τόπου μας.
Μετά το τέλος της παρουσίασης ο Πολιτιστικός Σύλλογος απένειμε τιμητικό έπαινο στο μέλος του Αικατερίνη Παυλίδου για την εισαγωγή της στο τμήμα Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης, μια εργαζόμενη μητέρα τεσσάρων παιδιών και τεσσάρων εγγονών.
Τον τιμητικό έπαινο παρέδωσε ο κ. Δημήτρης Αετουδάκης, ο οποίος με τη σειρά του εξήρε την προσπάθεια της κ. Παυλίδου και παρότρυνε όλους μας να παραδειγματιστούμε από την δύναμη της θέλησης αυτής της γυναίκας.
Την επόμενη ημέρα, ανήμερα «Του Χρηστού» ετελέσθη με ιδιαίτερη λαμπρότητα η πανηγυρική Θεία Λειτουργία από τον εφημέριο του χωριού μας πατέρα Νικόλαο Κεριμάκη και τον πρωτοπρεσβύτερο Εμμανουήλ Δεληγιώργη με την βοήθεια των ιδιαίτερα καλλίφωνων ψαλτών μας Ηλιάκη Γεώργιο και Γασπαράκη Χαράλαμπο. Μετά το πέρας Αυτής ακολούθησε αρτοκλασία και ηθικό δίδαγμα από τον πατέρα Εμμανουήλ.
Η ημέρα συνεχίστηκε με την πατροπαράδοτη φιλοξενία «στα σπίθια» του χωριού ως αργά το μεσημέρι με την ημέρα να επιβάλει τα παραδοσιακά εδέσματα «μπακαλιάρο πλακί» αλλά και «μπάμιες κοκκινιστές».
Το απόγευμα βρίσκει όλη τη νεολαία του χωριού να προετοιμάζει το χώρο και τα αγαθά για την φιλοξενία των βραδινών καλεσμένων.
Το πρόγραμμα ξεκίνησε με την έκθεση υλικού από το μουσείο κινηματογράφου Ατσιποπούλου καθώς και ξενάγηση από τον ιδρυτή του Μανώλη Ροδινό και ακολούθησε προβολή θεάτρου σκιών και παλιού Ελληνικού κινηματογράφου. Στη συνέχεια την ψυχαγωγία μας ανέλαβε το κρητικό συγκρότημα του συγχωριανού μας Ηλιάκη Νίκου μαζί με τον γιο του και ανερχόμενο ταλέντο Μάριο με την παρέα τους, που μας διασκέδασαν μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες.
Ο χώρος δροσερός, κάτω από τα πλατάνια και δίπλα από την φυσική πηγή του νερού, ο ήχος της μουσικής χαμηλός και μελωδικός, τα εδέσματα νηστίσιμα φτιαγμένα με μεράκι από τις νοικοκυρές του χωριού μας, ιδανικές συνθήκες για ένα καλό γλέντι.
Οι εκδηλώσεις έκλεισαν με την καθιερωμένη πλέον εσπερίδα για τα παιδιά του χωριού μας και τους φίλους τους, με δραστηριότητες κάθε χρόνο και περισσότερο εμπλουτισμένες. Έτσι και φέτος με βασικό συντονιστή τον γυμναστή κ. Τρύφωνα Βέργο, τα παιδιά έπαιξαν τσουβαλοδρομίες, σκυταλοδρομίες και άλλες αθλοπαιδιές αλλά και δημιούργησαν μαζί με την παιδαγωγό Γεωργία Ηλιάκη χρησιμοποιώντας ανακυκλώσιμα υλικά. Στα παιδιά παρουσιάστηκαν και παιχνίδια πολύ διαδεδομένα κατά τις περασμένες δεκαετίες όπως «τα μήλα» και «τα κεραμιδάκια» και άλλα ομαδικά παιχνίδια του δρόμου και της πλατείας που στο παρελθόν γέμιζαν φωνές και χαρά τα σοκάκια του χωριού μας.
Για πρώτη φορά φέτος ξεκινήσαμε και παζάρι μεταχειρισμένων ειδών (παιχνίδια, βιβλία, ρούχα) θέλοντας έτσι να ευαισθητοποιήσουμε γονείς και παιδιά για την αξία που έχει ο σεβασμός και η επαναχρησιμοποίηση της αφθονίας των αγαθών που έχουμε σήμερα. Τέλος έγινε προσπάθεια κατασκευής παλιών παιχνιδιών όπως «η σφακομπιστόλα» από το φυτό της πικροδάφνης, «ο σβούρος» από τα ξερά στελέχη του φυτού ασφόδελος και «το μπαμπιόλι» μουσικό όργανο από καλάμι. Ο σκοπός ήταν να έρθουν σε επαφή τα παιδιά μας με τα απλά υλικά της φύσης και να δουν με τι καταφέρναμε να διασκεδάζουμε εμείς κατά τα περασμένα χρόνια.
Οι παντός είδος πολιτιστικές εκδηλώσεις εκτός από το στοιχείο της διάδοσης του πολιτισμού και της κοινωνικοποίησης των ατόμων, μεταδίδουν και τις αξίες της ομαδικότητας, της συνεργασίας και κυρίως της εθελοντικής προσφοράς σε εργασία. Αξίες πάνω στις οποίες στηρίχτηκε οι κοινωνία μας για πολλά χρόνια και που δυστυχώς τείνουν να εξαλειφτούν στις μέρες μας.
Ευχαριστούμε όλους όσους βοήθησαν και πρόσφεραν με οποιοδήποτε τρόπο, καθώς και τους διαθέτες των δώρων αλλά και τους προμηθευτές μας και φυσικά τους μόνιμους χορηγούς μας το τυροκομείο Ηλιάκη και το αρτοποιείο Μαθιουδάκη.
Εκ μέρους του προέδρου και του διοικητικού συμβουλίου του Πολιτιστικού Συλλόγου και του χρόνου με υγεία σε όλους.
Πολιτιστικός Σύλλογος Μαλακίων «Η Μεταμόρφωση»